Starlink ve benzeri projeler neden sürdürülebilir değil?

Massachusetts Teknoloji Enstitüsü (MIT) ile Birmingham Üniversitesi bünyesinde çalışmalarını sürdüren bir grup bilim insanı, en çok da milyarder iş insanı Elon Musk’ın canını sıkacak bir makale yayınladılar. Nature Sustainability’de yayınlanan makale, Starlink gibi projelerin sürdürülebilir olmadığı konusunda dikkat çekici bir uyarıda bulunuyor.

Webtekno’nun aktardığına göre “Sera Gazları, Alçak Dünya Yörüngesinin Uydu Taşıma Kapasitesini Azaltıyor” başlıklı makalede küresel ısınmanın atmosfere olan etkisinden bahsediliyor. Küresel ısınma nedeniyle alt yörünge olarak da bilinen termosferin soğumaya başladığına atıfta bulunan bilim insanları, bunun devam etmesi durumunda bu atmosfer katmanının uydu taşıma kapasitesinin iyiden iyiye düşeceğini söylüyorlar.

TERMOSFERİN UYDU TAŞIMA KAPASİTESİ NASIL DÜŞECEK?

Yeryüzünden 90 ila 500 kilometre yüksekte olan termosfer, bugün uzay çöplerinin ve alçak yörünge uydularının yoğun olarak bulunduğu bir yer. Hatta Uluslararası Uzay İstasyonu da bu katmanda bulunuyor. İşte burada başıboş dolaşan uzay çöpleri, sürtünme ve çarpışmalarla zaman içerisinde daha küçük parçalara ayrılıyorlar. Bilim insanları, küresel ısınmanın termosferin yapısını değiştireceğine ve bunun da bazı olumsuz sonuçları olacağına inanıyorlar.

Uzmanlara göre küresel ısınma nedeniyle artan karbondioksit miktarı, üst atmosferin soğumasına neden olacak. Bu da termosferin kütle yoğunluğunda düşüşe yol açacak. Termosferdeki kütle yoğunluğunun azalması da sürtünmeyi düşürecek. Ve en son aşamada da sürtünmenin azalması, uzay çöplerinin daha uzun süre termosferde kalmalarına neden olacak. İşte bu da Starlink gibi projeler için çok büyük risk demek.

UYDU TAŞIMA KAPASİTESİ, YÜZDE 66’YA KADAR GERİLEYECEK

Bilim insanları, makalelerindeki iddiayı desteklemek için bir dizi karbondioksit emisyonu senaryosu modellediler. Ortaya çıkan sonuçlar ise gerçekten çarpıcıydı. Zira oluşturulan modellere göre 2100 yılına kadar olan süreçte Dünya’nın 200 ila 1.000 kilometre üzerindeki bölgenin uydu taşıma kapasitesi, yüzde 50’den yüzde 66’ya kadar azalacaktı. Uzmanlar, tam da buradan yola çıkarak Starlink gibi projelerin yeniden gözden geçirilmesi gerektiğini söylüyorlar.

Tabii burada şöyle bir husus da var. Uzay teknolojileri geliştiren şirketler, uzay çöplerinin ve termosferin durumunun farkındalar. Hatta bundan kaynaklı olarak uyduların uzay çöplerinden kaçınmasını sağlayacak çarpışma engelleyici sistemler üzerinde de çalışmalar devam ediyor. Tüm bu çalışmaların bir işe yarayıp yaramayacağını ise zaman gösterecek.