Kedilerin Evcilleşme Tarihi Yeniden Yazıldı

Kediler, kendilerine yakışır şekilde, insanlarla ne zaman ve nerede bağ kuracaklarına karar vermek için acele etmediler.

Yeni bilimsel kanıtlara göre, yabani bir avcıdan şımartılmış evcil hayvana geçiş, daha önce düşünülenden çok daha yakın bir zamanda ve farklı bir yerde gerçekleşti.

Arkeolojik alanlarda bulunan kemikler üzerinde yapılan bir çalışma, kedilerin insanlarla yakın ilişkilerinin yalnızca birkaç bin yıl önce, Levant’ta değil, Kuzey Afrika’da başladığını gösteriyor.

Oxford Üniversitesi’nden Profesör Greger Larson, “Her yerdeler, onlarla ilgili televizyon programları yapıyoruz ve internette hüküm sürüyorlar. Kedilerle kurduğumuz ilişki 10 bin yıl önce değil; 3 bin 500 veya 4 bin yıl önce başlamış” diyor.

Günümüz kedilerinin tamamı aynı türden, Afrika yaban kedisinden geliyor.

Bilim insanları uzun süredir kedilerin yabani özelliklerini nasıl, nerede ve ne zaman kaybettiklerini anlamaya çalışıyor.

Araştırmacılar gizemi çözmek için, Anadolu, Avrupa ve Kuzey Afrika’daki arkeolojik alanlarda bulunan kedi kemiklerinden DNA’ları analiz ettiler.

Kemiklerin tarihlerini belirleyen bilim insanları, bunların DNA’larını günümüz kedilerinin gen havuzuyla karşılaştırdılar.

Yeni kanıtlar, kedilerin Levant’ta, Akdeniz’in doğusundaki topraklarda tarımın başlangıcıyla birlikte evcilleştirilmediğini gösteriyor.

Kediler bundan birkaç bin yıl sonra Kuzey Afrika’da evcilleştirildi.

Prof. Larson, “İnsanların tarımla ilk yerleşik hayata geçtiği bölgelerde değil de, daha çok Mısır’a özgü bir olgu olduğu anlaşılıyor” diyor.

Bu, firavunlar diyarının kedilere saygı duyan, onları sanat eserlerinde ölümsüzleştiren ve mumyalayıp koruyan bir toplum olduğuna dair bilgimizle örtüşüyor.

Kediler insanlarla ilişki kurduktan sonra, farelere karşı mücadelede önem kazanıp gemilerle dünyanın dört bir yanına dağıldılar.

Kediler Avrupa’ya ancak iki bin yıl önce, yani düşünülenden çok daha sonra ulaştılar.

Romalılarla birlikte Avrupa’yı dolaşıp İngiltere’ye geldiler ve daha sonra İpek Yolu boyunca doğuya, Çin’e doğru yayılmaya başladılar.

Günümüzde Antarktika hariç dünyanın her yerinde bulunuyorlar.

Ve yeni bir gelişme olarak bilim insanları, evcil kedilerin ortaya çıkmasından çok önce, yabani bir kedinin Çin’de insanlarla bir süre ilişki halinde olduğunu keşfettiler.

Bu rakip kediler, yaklaşık 3.500 yıl boyunca Çin’deki insan yerleşimlerinde yaşamış, leopar kedileriydi. Küçük kedilere beneklerinden dolayı bu isim verilmiş.

Pekin Üniversitesi’nden Prof. Shu-Jin Luo, insan-leopar kedi ilişkisinin temelde iki türün yan yana zararsız bir şekilde yaşadığı “kommensal yaşam” olduğunu belirtiyor.

“Leopar kedileri insanların yanında yaşamaktan fayda sağlarken, insanlar onları büyük ölçüde etkilemedi, hatta kemirgenleri uzaklaştırdıkları için memnuniyetle karşıladılar” dedi.

Leopar kedileri evcilleştirilmedi. Asya’nın hemen her yerinde yabani olarak yaşamaya devam ediyor.

İlginçtir ki, leopar kedileri son zamanlarda evcil kedilerle çiftleştirilerek Bengal kedileri ortaya çıkarıldı ve bu kediler 1980’lerde yeni bir cins olarak tanındı.

Araştırma Science dergisinde ve Cell Genomics‘te yayımlandı.

Bu haber, BBC gazetecileri tarafından hazırlandı ve kontrol edildi. Bir pilot proje kapsamında çevirisinde yapay zekadan da faydalanıldı.

Kaynak: Haberler