Hedef suda sıfır kayıp

Meltem Güneş – Su stresi altında olan Türkiye’nin su fakiri olmaması, kuraklık riskinin olumsuz etkilerinin azaltılması için kaynakların daha verimli kullanılmasına yönelik çalışmalar 2026’da hız kazanacak.

Tarım ve Orman Bakanlığı, yer üstü- yer altı sularının miktar ve kalite açısından iyi duruma ulaşması amacıyla çalışmalarını sürdürüyor ancak iklim ve insan etkisi de her geçen gün kaynaklar üzerindeki baskısını artıyor. Su Genel Müdürlüğü verileri göre, Akarçay, Meriç-Ergene, Küçük Menderes, Burdur, Konya Kapalı, Asi havzalarında su açığı var. Gerekli tedbirler alınmazsa 2030 yılı sonrasında Susurluk, Kuzey Ege, Gediz, Büyük Menderes, Kızılırmak, Seyhan, Ceyhan, Fırat-Dicle ve Van Gölü havzalarının da aynı konuma gelme ihtimali yüksek.

Kanunlar yolda

Bakanlık Su Kanunu ile Taşkın Kanunu’na ilişkin çalışmalarını tamamladı. Kanunlar ile iklim değişikliğinin su kaynakları üzerindeki etkilerinin değerlendirilmesi, olumsuz etkilerinin azaltılması ve uyum kapasitesinin artırılmasına, taşkın riskinin azaltılmasına yönelik teknik, bilimsel ve stratejik çalışmalar hüküm altına alınacak.

Bu kapsamda, su kaynaklarının verimli kullanımı zorunlu olacak, kurumlara “su verimliliği belgesi” alma şartı getirilecek. Belediyeler, bir yıl içinde ölçüm sistemlerini kuracak ve kayıpları takip edecek. Tarımda basınçlı sulama sistemleri artık zorunlu olacak, kullanılan su da ölçülüp kayda geçirilecek. Sanayide de atık suyun geri kazanılması ve yeniden kullanılması teşvik edilecek. Kentlerde kuraklığa dayanıklı bitkilerin kullanılması, gri su ve yağmur suyu sistemleri yeni binalarda zorunlu hale gelecek. Yağmur suyu, deniz suyu veya arıtılmış atık su gibi alternatif kaynakların değerlendirilmesi desteklenecek. Yer altı sularında emniyetli verim sınırını aşan su çekimleri yasaklanacak.

Şebekede kayıp azaltılacak

Türkiye’de ortalama yüzde 31,6 seviyelerinde olan şebeke su kaybının öncelikle yüzde 25’e sonrasında kademeli olarak yüzde 10 seviyelerine indirilmesi hedefleniyor. Belediyelerin şebekeleri sayısallaştırmaları yani ölçüm, izleme ve uzaktan kontrol sistemlerini tamamlamaları, sahada aktif sızıntı, arıza tespitleri yaparak kısa sürede bakımını gerçekleştirmeleri gerekecek. Su verimliliği uygulamalarıyla, 2030 yılında belirlenen hedeflerin gerçekleşmesiyle yaklaşık yılda 12,4 milyar metreküp su kazanımı sağlanacağı öngörülüyor.

Havzalara, göllere plan

Havzaları koruma çalışmaları kapsamında AB Su Çerçeve Direktifi ile uyumlu olacak şekilde 12 havzada nehir havzası yönetim planı tamamlandı ve onaylandı. 9 havzada ise plan hazırlıkları devam ediyor. Havzadaki su kaynaklarının plan çerçevesinde sektörlere dağıtılması için de 11 havzada sektörel su tahsis planları tamamlanırken, 10 havzada çalışmalar sürüyor. İçme ve kullanma sularının kaynaktan son kullanıcıya kadar güvenli şekilde ulaştırılması çerçevesinde Sakarya, Kocaeli ve Düzce illeri için içme ve kullanma suyu güvenliği planları hazırlanacak. Ayrıca kuraklık riski altındaki Akşehir, Eber, Manyas, İznik, Burdur, Bafa, Beyşehir ve Tuz gölleri için eylem planları hazırlanacak.

Suda bilgi sistemi kurulacak

Su verimliliği uygulamalarının sistematik hale getirilmesi amacıyla su kullanımlarının ve iyileştirme planlarının kayıt altına alınacağı, su verimliliği belgelendirmelerinin yapılacağı “Su Verimliliği Bilgi Sistemi” kurulacak.

Tahtalı Barajı’nda su seviyesi yüzde 1’e düştü

İzmir’de kuraklık ve azalan su kaynakları nedeniyle barajlar, kuruma noktasına geldi. Tahtalı Barajı’ndaki su seviyesi tarihinin en düşük düzeyi olan yüzde 1’e geriledi.

Dünya Su Kongresi İstanbul’da yapılacak

Bu yıl Fas’ın Marakeş şehrinde yaklaşık 100 ülkeden temsilcinin katılımıyla gerçekleştirilen 19. Dünya Su Kongresi’nin önceki günkü kapanış oturumunda, 20. Dünya Su Kongresi’nin Türkiye’de düzenleneceği ilan edildi.

Dünyada kuraklık rekor kırdı, ülkeler alarmda!

Kuraklığın rekor seviyelere ulaşmasıyla ülkeler çeşitli önlemler almaya çalışıyor.

Orta Doğu ülkeleri kuraklık sebebiyle tarım, sanayi ve günlük kullanımda artan tatlı su ihtiyacına çareyi deniz suyunu arıtarak bulmaya çalışıyor.

Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri, Kuveyt, Bahreyn gibi ülkeler bu yöntemi uzun süredir kullanıyor, son yıllarda desalinasyon (deniz suyunun tuzsuzlaştırılması, tatlı su elde etmek üzere tasarlanmış su arıtma tesisleri) yatırımlarını arttırdılar. 

İran: Bulut tohumlamada kullanılacak insansız hava aracının yapımına başladığını açıkladı.

ABD: Önümüzdeki 10 yıl içinde 50 eyaletten 40’ında su sıkıntısının yaşanacağı tahmin ediliyor. Sık sık su sıkıntısı yaşayan eyaletlerden California’da yaşayanlar istediği saatte bahçesini sulayamıyor. Yetkililerin belirlediği gün ve saatlerde bahçe sulamak mümkün oluyor. Ayrıca bazı bölgelerde yüzme havuzlarının doldurulmasına da kısıtlamalar getirildi.

Fransa: Bazı bölgelerde yüzme havuzlarının doldurulması yasaklandı.

İspanya: Yeni kısıtlamalara göre havuzların yeniden doldurulması yasak, duşlar beş dakika ile sınırlı, araba yıkamak yasak ve bahçeler haftada yalnızca iki gün sulanabiliyor.

Kaynak: Milliyet