‘Sedef’ zengin hastalığı mı?

Didem Seymen / İSTANBUL  New York Post’un haberine göre, dünya genelinde milyonlarca kişiyi etkileyen kronik, iltihaplı cilt hastalığı sedef (psoriasis), son yıllarda özellikle yüksek gelirli bölgelerde daha sık görülüyor. JAMA dergisinde yayımlanan analize göre, 1990 yılında 23.1 milyon olan sedef hasta sayısı 2021’de 43 milyona yükseldi. Yani küresel ölçekte yüzde 86’lık bir artış söz konusu. Çalışma, erkeklerde görülme sıklığının yüzde 10, kadınlarda yüzde 7 arttığını ortaya koyuyor. En yüksek oranlar ise Kuzey Amerika ve Batı Avrupa’da bildirildi. Bu verileri haberleştiren uluslararası basında, özellikle “zengin bölgelerde artış olduğu” vurgusu dikkat çekti. Hatta ABD’li medya yıldızı Kim Kardashian ve annesi Kris Jenner gibi ünlü isimlerin de sedef hastası olduğuna değinilerek hastalığın daha çok varlıklı kesimde görüldüğü ileri sürüldü.

İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Dermatoloji Bölümü Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Zekayi Kutlubay ise JAMA’daki veriler üzerinden yapılan yorumların dikkatle okunması gerektiğini belirtti. Kutlubay, çalışmanın kendisinin böyle bir iddiada bulunmadığını vurgulayarak şunları söyledi: “Zengin bölgelerdeki yüksek oranlar gerçek artışı değil, tespit artışını yansıtıyor olabilir. Zengin bölgelerde insanlar en ufak belirtilerde bile doktora gitme eğiliminde. Doktorlar da daha sık ve daha doğru tanı koyuyor. Sedef sadece ‘zengin hastalığı’ değildir. Gelir düzeyi düşük ülkelerde de sıklıkla görülür ancak tanı için doktora başvuru oranı daha düşüktür.”

‘Biyolojik tedaviler sonuç veriyor’

Uluslararası basındaki haberlerde “Sedefin bilinen bir kesin tedavisi yoktur; krem, ışık tedavisi ve ilaçlarla yönetilebilir” ifadeleri yer aldı. Prof. Kutlubay ise bu noktada önemli bir düzeltme yaparak, “Doğru, hastalık kronik; ancak biyolojik tedaviler sayesinde artık pek çok hastada tamamen temiz bir cilt sağlanabiliyor. Yani ‘sadece semptom kontrolü’ ifadesi güncel tedavi seçeneklerini yansıtmıyor” dedi.

Temel nedeni genetik yatkınlık

Prof. Dr. Zekayi Kutlubay, sedef hastalığının temel nedeninin genetik yatkınlık olduğunu açıkladı. Kutlubay, “Sedef, zemininde genetik yatkınlık bulunan bir hastalıktır. Ailede olması şart değil; kişinin genetik eğilimi varsa hastalık ortaya çıkabiliyor. Stres, enfeksiyonlar, sigara içmek ve kilo fazlalığı hastalığın ortaya çıkmasını kolaylaştırıyor. Ancak bu faktörler tetikleyici, hastalığın sebebi değil” dedi. Kutlubay, aşırı temizlik, deterjan teması veya kimyasal tahrişlerin ise egzamayı artırabileceğini, ancak bunun sedefle karıştırılmaması gerektiğini söyledi.

Kaynak: Milliyet