Antalya’da Ukraynalılar Trump-Zelenski görüşmesinden sonra umutsuz
ABD Başkanı Donald Trump ve Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski arasında geçtiğimiz hafta Beyaz Ev’de geçen gergin görüşmenin yankıları sürerken Ukrayna Rusya Savaşı’nın başlamasından sonra hızla savaştan kaçan Ukraynalılar’ın akınına uğrayan Antalya’da Ukrayna vatandaşlarına görüşmeyi nasıl değerlendirdiklerini sorduk.
Ukraynalılar görüşmeden sonra Ukrayna adına umutlarının azaldığını belirtirken, ABD tarafının görüşmenin içeriğini ve tarzını önceden planladıkları kanaatinde ve Ukrayna Cumhurbaşkanı Zelenski’nin koşullar göz önüne alındığında olabildiğince dengeli kalma çabası içinde olduğu yorumlarını yaptılar.
“ZELENSKİ TAVİZ VERMEMEK ADINA DENGE BULMAYA ÇALIŞTI”
Vita Mykhaylova – Antalya Ukrayna Aile Derneği Başkanı “Zor bir diplomatik durumdu. Zelenski’nin nazik kalmaya çalışması ve gergin anlardan kaçınmaya çalışması dikkat çekerken, Trump’ın ise oldukça kibirli davranarak sohbete hakim olmaya çalışması dikkat çekti. Trump, Zelenskiy’i dengesizleştirmek veya uzlaşmacı bir şeyler söylemeye zorlamak için defalarca sert bir dil kullandı. Örneğin, Ukrayna’yı kişisel “liyakati” nedeniyle desteklediğini ima etti ve buna uygun bir tepki beklediğini söyledi. Ancak Zelenskiy tuzaklara düşmemeye çalıştı ve provokasyonlara tamamen boyun eğmedi. Bu, Trump’ın tipik söyleminin bir parçasıydı; o, sıklıkla belli süreçlerdeki rolünü vurgular ve kişisel minnettarlık bekler. Bu durum, Zelenskiy’i kamuoyunda minnettarlığını ifade etmeye zorlamak için bir baskı unsuru gibi görünüyor ve bu durum Trump’ın ABD içindeki konumunu güçlendirebilir. Evet, bu görüşme sadece iki lider arasındaki şahsi bir görüşme değildi. Trump Ukraynalılar’a ülkelerinin ABD’ye bağımlı olduğunu ve desteğin koşulsuz olmadığını gösterdi. Bu, Ukrayna’nın bazı beklentileri karşılaması gerektiğine dair bir işaretti. Zelenskiy koşullar göz önüne alındığında oldukça iyi bir performans gösterdi. Açık çatışmadan kaçınmakla diplomasiyi dengelemeye çalıştı. Ancak manevra alanının çok kısıtlı olduğu, sıkışık siyasal bağlam içerisinde hareket etmek zorunda kaldığı dikkati çekiyordu. Genel olarak bu görüşme belirleyici oldu: Trump kendine özgü tarzda hareket etti: Sert, kibirli, güç ve kontrol imaları içeren bir tavır. Zelenskiy, taviz vermemek ama aynı zamanda durumu daha da ağırlaştırmamak için bir denge bulmaya çalıştı.” dedi.
“DÜNYADA BİR KURAL KALMADIĞINI ANLADIM”
Tamila Novokhatska “Bu sabah uyandığımda sosyal medyada bir video gördüm ve gözyaşlarımı tutamadım. Bu videoda tüm Ukraynalılar’ın duyguları anlatılıyor. Biz savaş içindeyiz. Pek çok arkadaşım ABD Başkanı Trump ve Cumhurbaşkanımız Zelenski arasındaki konuşmaları izledikten sonra uyuyamadı. Demokrasinin tarafında olanlar vardır, bizim gibi savaşın, işgalin içinde olanlara yardım edenler vardır, onların demokrasi kuralları vardır. Bu görüşmeden sonra dünyada bir kural olmadığını anladım. Bu beni çok üzdü. Nazileri bilmiyorum ama sanki o dönemde gibiyiz. Kural yok. Bütün dünyanın böyle olmadığını biliyoruz. Umarım Amerika’da insanlar durumu değiştirebilir. Zelenski’nin takım elbise giymemesi gibi konular provoke etmek için tasarlandı. Savaş başladığından beri takım elbise girmiyor ve savaş bittikten sonra giyeceğini açıklamıştı. Bunu bilmelerine rağmen provoke etmek için bunu gündeme getirdiler. Bence tüm bu toplantı önceden hazırlanmış ve planlanmıştı. Dünyadaki herkese savaşı bitirebiliriz mesajı verdiler ama yapmıyorlar. Bir şeyler yapmak yerine, takım elbiseyle uğraşıyorlar. Yalan söyleyemezsiniz. Bence Zelenski bu provokasyonlara hazırdı ama bu kadarına değildi ancak başaramadılar. Tüm dünya gördü. İnsanlar salak değil. Putin ve Trump, bir vücutta iki baş gibiler, artık onlar beraberler. Artık demokrasi yok. Trump insanlara ilgilenmiyor, kendi insanlarıyla da ilgillendiğini sanmıyorum, egoist, narsist ve sadece kendi parasıyla ilgili olduğunu düşünüyorum” ifadelerini kullandı.
“ZELENSKİ GARANTİ İSTEMEKTE HAKLIYDI”
Dmytro Bibik “Trump çok büyük bir şovmen ve büyük bir şov düzenledi. Şaka gibi sorular sordu. Zelenski’nin kıyafetini sorguladılar. Arap veya Hint devlet liderleri de bambaşka kıyafetlerle geliyorlar, takım elbise giymiyorlar. ABD Başkanı Trump beni şaşırtmadı. Bu yaptığı çok büyük ayıptır. Cumhurbaşkanı Zelenski’nin tepkilerini anlıyorum, bizim ülkemizde savaş sürüyor. Trump da çok iyi anlıyor, özel bir liderim, herşeyi çözelim diyor. Bizim için barış gerekiyor ama adil barış gerekiyor. Bu adil barış bize verilecek bir güvenlik garantisiyle olur. Zelenski bence çok sakindi. Sakin olmasaydı da sonuç aynı olurdu. Bizim Cumhurbaşkanımız doğru söyledi, her sözleşme altında güvenlik garantisi taşımalı. 1994’te Budapeşte Memorandum’u Ukrayna için güvenlik garantisi veriyordu ama savaş başladı. O Antlaşma’ya göre Ukrayna uranyum veriyor ama güvenlik garantisi alıyor. Bu nedenle Cumhurbaşkanı Zelenski’nin belirttiği görüşleri yerinde buluyorum. Trump yalan söylüyor. Türkiye tarafsız ve bağımsız kalarak doğru bir duruş sergiliyor. Buna çok saygı duyuyorum. Avrupa destek veriyor Ukrayna’na ama ABD olmadan zordur. Çözüm bulmamız gerekiyor. Bana göre hem Trump, hem Putin ikisi yamyamdır. Biri kravatlı, biri pantolonlu” dedi.
“ZELENSKİ’NİN ELİNDEN GELDİĞİNCE KENDİNİ DİZGİNLEDİĞİNİ DÜŞÜNÜYORUM”
Yevgeniya Gurciy “İki ülkenin diplomasisi de ters gidiyor. Ya da hiç var olmadı. Ve ayrıca önceden üzerinde anlaşmaya varılmamış bir şeyin sonunun bize gösterildiğini. Ancak Trump ve Vance’in sözleri beni kişisel olarak rahatsız etti. Başkanımızı kışkırtmak elbette kolaydır. Ancak burada elinden geldiğince kendini dizginlediğini düşünüyorum Bunun tek bir anlamı var: iki ülke önceden her konuda anlaşamadı ve Trump ve ekibi manipülatif bir şekilde Zelenskiy’i küçük düşürmek istedi. Aslında Zelenskiy toplantıdan önce, toplantıdan sonra ve toplantı sırasında Trump’a kamuoyu önünde teşekkür etmiştir. Toplantıyı sakin bir şekilde yönetmedi. Farklı bir şekilde yürütebilir miydi? Evet, yürütebilirdi ama bunun için sadece Zelenskiy’nin değil tüm ekibin önceden diplomatik mutabakata varması gerekirdi. Onun yerine başka biri daha iyi bir iş çıkarabilir miydi? Belki, ama perde arkasında neler olup bittiğinin %10’unu bile bilmiyoruz, bu yüzden yargılamak zor” ifadelerini kullandı.
“TRUMP POLİTİKACI DEĞİL, İŞ İNSANI, SADECE PARAYI DÜŞÜNÜYOR”
Victoria Başar “8 yıldır Türkiye’de yaşıyorum, eşim Türk. Ukraynalı’yım. 30 yıl önce Ukrayna’ya güvenlik garantisi verilmişti. Savaştan önce anlaşma gereği Ukrayna silah almadı, depolamadı. Trump şov yaptı. Ben şok oldum. Amerika’da yaşayanlar anlamıyorlar, çünkü uzaklar, savaşı bilmiyorlar, onlar iyi yaşıyorlar. ABD Başkanı ve Cumhurbaşkanımız Zelenkski arasındaki görüşme beni umutsuzluğa itti, çünkü her şey çok daha zor olacak. Trump ve Putin bir oldu. Putin istiyor Trump yapıyor. Trump bir politikacı değil bir işinsanı. Sadece parayı düşünüyor” dedi.
“TRUMP AMERİKA’DAN ADİL BİR BARIŞ BEKLEMEMEMİZ GEREKTİĞİNİ GÖSTERDİ”
Oleksandra Yelagina Zelensky ve Trump arasındaki 40 dakikadan fazla süren görüşmenin tamamını izleme fırsatım oldu. İlk dakikalardan itibaren görüşmedeki gerilimi hissedebiliyordum. Bana göre bu çatışma, Trump’ın görüşme öncesinde yaptığı tüm açıklamalardan da anlaşılacağı üzere, Amerikan tarafı tarafından planlanmıştı. Bu kesinlikle bir provokasyondu ve 40 dakika boyunca, J.W. Vance ona aktif olarak saldırmaya başlayana kadar başkanımız oldukça itidalliydi ve aslında hepimiz görüşmenin son 10 dakikasını gördük. Görüşmenin 40 dakikası boyunca yaptığı tam olarak buydu, dayanıklılığı kıskanılacak düzeydeydi, konuşma ancak Vance’in açık yalanları ve provokasyonlarından sonra diplomatik yoldan çıktı. Ziyaretin amacını da unutmayalım: Ukrayna maden kaynaklarını paylaşmaya hazırdı ve karşılığında en azından kendisi için bazı güvenlik garantileri istiyordu, ancak Beyaz Saray bize kimsenin yardım etmeyeceğini açıkça belirtti… Teşekkür etmediği konusuna gelince, asılsız suçlamalar! Zelensky hem Amerikalı yetkililere hem de Amerikan halkına destek ve yardımları için defalarca teşekkür etmiştir ve internette teşekkürlerini içeren pek çok video bulunmaktadır. Bununla birlikte, ABD’nin Ukrayna’ya yaptığı tüm yardımlar Joe Biden liderliğindeki önceki hükümet tarafından gönderildiği için Trump’a şahsen teşekkür edecek bir şey olmadığını belirtmek gerekir. Donald Trump 20 Ocak’ta iktidara geldi ve bu süre zarfında kendisinden kesinlikle hiçbir yardım gelmedi, sadece Kremlin’in işine yarayan ve Rus propagandasını yayan saçma açıklamalar yaptı., Trump Ukrayna halkına karşı tutumunu, yani Amerika’dan adil bir barış beklemememiz gerektiğini gösterdi ve aynı zamanda bölgedeki sorunları daha aktif bir şekilde birleştirmesi ve çözmesi gereken ve Putin’e yeşil ışık yakan Avrupa’ya da bir sinyal oldu, ne yazık ki…” ifadelerini kullandı.
“UKRAYNA TRUMP’IN UMRUNDA DEĞİL”
Vladyslava Borovkova “Bence Cumhurbaşkanımız Zelenski tuzağa düşürüldü. ABD Başkanı Trump bilerek provoke etmeye çalıştı. Cumhurbaşkanımız Zelenski Trump’a şahsen ve Amerikan halkına birden fazla teşekkür etmişti. Trump Putin’e satıldı ve Ukrayna Trump’ın umrunda değil. Bunu yapmaya çalıştı ve bilerek yaptı” dedi.