Batılı şirketlerden hazırlık: Rusya’ya dönüş

ABD ve Rus heyetlerinin Avrupa Birliği’ni (AB) devre dışı bırakarak Riyad’da bir araya gelmesi, Ukrayna’da barış umutlarını artırdı. Hürriyet’in haberine göre, Batılı şirketlerin Rusya’ya dönüşüyle ilgili spekülasyonlar da ABD ve Rusya’nın bir araya gelmesi ile arttı.

Reuters’a göre, yaptırımlardan muaf tutulan perakende ve gıda sektöründeki markaların dönüşü, finans ve enerji sektörüne kıyasla daha muhtemel.

YAKINDA DÖNEBİLİRLER

New York Times, Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov’un “Ekonomik işbirliğinin geliştirilmesi için yapay engeller kaldırılmalı” açıklamasını, ABD yaptırımlarının kaldırılmasına yönelik bir mesaj olarak değerlendirdi. Öte yandan, Rus parlamentosunun alt kanadı Duma’nın Mali Piyasalar Başkanı Anatoliy Aksakov, Visa ve Mastercard’ın da yakında Rusya pazarına döneceğini öngördüğünü belirtti.

YENİ YAPTIRIMLAR

Barış müzakerelerinin konuşulduğu dönemde Avrupa Birliği, Rusya’ya yönelik 16’ncı yaptırım paketinde uzlaştı. AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Rusya-Ukrayna savaşının 24 Şubat’taki yıl dönümü kapsamında yeni yaptırım paketinde uzlaşıldığını duyurdu.

CNN ise AB’nin yeni yaptırımlarının Batılı şirketlerin geri dönüşünü zorlaştıracağını öne sürdü. Rusya’dan ayrılan şirketlerin çoğu, varlıklarını düşük fiyatlarla satmak zorunda kalan yatırımcıları yeniden ikna etmenin zaman alacağı değerlendirildi.

ABD’Lİ ŞİRKETLER

Rusya Doğrudan Yatırım Fonu Başkanı Kirill Dmitriev, ABD’li şirketlerin Rusya’ya dönebileceğini öne sürdü. ABD’li büyük petrol şirketlerinin Rusya’da daha önce büyük başarılara imza attığını belirten Dmitriev, “Bir noktada geri döneceklerine inanıyoruz” dedi. ABD’li şirketlerin Rusya’dan ayrıldıktan sonra 300 milyar dolarlık kayıp yaşadığını vurgulayan Dmitriev, iki ülke arasındaki işbirliğinin artık daha olası hale geldiğini belirtti.

TÜRK ŞİRKETLERİ

Batılı firmaların 2022’de Rusya’dan çekilmesiyle pazardaki boşluğu Türk şirketler doldurmaya başladı. Türkiye, savaş nedeniyle Rusya’ya yaptırım uygulamayan ülkelerden biri olduğu için birçok Türk markası pazarda büyüme fırsatı yakaladı. FLO, küresel spor giyim markası Reebok’ın Rusya’daki 100’den fazla mağazasını satın alırken, Karaca Home İsveçli H&M’in Moskova’daki yerini kiralayarak Rusya’daki ilk mağazasını açtı. Club, NetWork, AC&Co, Loft ve Madame Coco gibi birçok Türk markası da Rusya’da faaliyetlerine başladı.

TÜRK MARKALARINA AİT…

Birleşmiş Markalar Derneği (BMD) verilerine göre, 2022’de Rusya’da Türk markalarına ait 775 mağaza bulunuyordu. 2024 yılına kadar bu sayının önemli ölçüde arttığı belirtilirken, sektör temsilcileri savaşın sona ermesi halinde Türkiye-Rusya ticaretinin daha da ivme kazanacağını öngörüyor. Hazır giyim sektöründe Rusya’ya yapılan ihracatın yüzde 190 artış göstermesi bekleniyor.

RUS ALTERNATİFLER

Rusya’dan çekilen büyük küresel markaların yerini yerel alternatifler aldı. Örneğin Starbucks, Rusya’daki faaliyetlerini sonlandırdıktan sonra Stars Coffee adıyla yeniden açıldı. Benzer şekilde, McDonald’s markasına ait restoranlar yeni sahibi tarafından Vkusno & Tochka (Lezzetli ve Hepsi Bu) adıyla hizmet vermeye başladı. Menüler Rusça isimlerle yeniden düzenlense de genel konsepte sadık kalındı.

GELECEKLERİ BELİRSİZ

Rusya, Ukrayna savaşının başlamasının ardından dünyanın en çok yaptırım uygulanan ülkesi haline geldi. Bu süreçte, binin üzerinde Batılı şirket, faaliyetlerini askıya aldı veya ülkeyi tamamen terk etti. AB Komisyonu’nun 2023 verilerine göre, Rusya’dan tamamen çekilen şirket sayısı 535, faaliyetlerini geçici durduranlar 504, bazı iş kollarını sürdürenler 156, “zaman kazanmaya çalışan” şirketler 175 ve faaliyetlerine devam edenler 216 olarak kaydedildi.