Cumhurbaşkanlığı hükümet sisteminde deneme yanılma yöntemi uygulandı: Bir kararname 222 müdahale

Emekli Mülkiye Başmüfettişi Mahmut Esen’in yaptığı araştırmaya göre sadece 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’ne ek/değişiklik gibi gerekçelerle toplam 222 kez müdahale edildi.

Esen, 10 Mayıs 2018 gün ve 7142 sayılı yasayla verilen yetkiye dayalı olarak Bakanlar Kurulu’nca; 14 Haziran 2018-2 Temmuz 2018 tarihleri arasında 5 KHK çıkarıldığını anımsattı. Esen, bu KHK’lerle kanunlarda yer alan “Bakanlar Kurulu yerine Cumhurbaşkanlığı” ifadesinin kullanılması şeklinde bazı rutin/teknik değişikliklerin yanı sıra “başkanlık/cumhurbaşkanlığı hükümet sistemine” geçişin altyapısının hazırlandığına dikkat çekti.

KISA ARALIKLARLA DEĞİŞİKLİK

Esen, hazırlanmaları aşamasında gerekli norm kadro/iş analizi, düzenleyici etki analizleri vb. çalışmalar yeterince yapılamadığı için kararnamelerde kısa aralıklarla köklü/çok yönlü değişikliklere gidildiğini kaydetti.

Bu durumun kararnamelerde anlaşılma, uyum ve takip güçlüklerine yol açtığını kaydeden Esen, 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesine’ne dikkat çekti. 1 sayılı kararnamenin 10 Temmuz 2018’de yürürlüğe girdiğini anımsatan Esen, kararnamenin 539 madde olduğunu kaydetti. Yürürlüğe girdiği tarihten bu yana madde sayısında değişiklik olmadığına dile getiren Esen, şöyle devam etti:

“Kararname maddelerine yeniden düzenleme, ek/değişiklikler/ kaldırma şeklinde toplam 222 kez müdahale yapılmıştır. Deneme/ yanılma yönteminin uygulandığı anlaşılmaktadır. Bu kadar sık ve geniş kapsamlı/köklü değişiklikler, AYM’nin 17 adet iptal kararına konu olmuş anayasaya aykırılıklar nedeniyle kararnameden umulan yararın sağlanamadığı anlaşılmaktadır.”

Esen, bunun en somut örneğinin 78 yurttaşın yaşamını yitirdiği Kartalkaya’daki otel yangınında görüldüğüne dikkat çekti. Esen, “Belirtilen nedenlerle hızla parlamenter sisteme dönülmesinde ve anayasa uyarınca yürütmenin görev; yetki ve sorumluluklarının yasalarla düzenlenmesinde yarar vardır” değerlendirmesini yaptı.