Dünya’daki okyanuslar bir zamanlar yeşildi

Japon bilim insanları tarafından yapılan yeni bir araştırma, Dünya’nın erken dönemlerinde okyanusların bugünkü gibi mavi değil, yeşil renkte olduğunu ortaya koydu. Dünya yüzeyinin yaklaşık dörtte üçü sularla kaplı. Bu nedenle uzaydan bakıldığında gezegen, ‘soluk mavi nokta’ olarak tanımlanıyor. Fakat araştırmacılara göre, milyarlarca yıl önce bu manzara oldukça farklıydı.

Araştırmaya göre, bu farklılığın temelinde, okyanusların kimyasal yapısı ve fotosentezin evrimi yer alıyor. Milyarlarca yıl önce Dünya’nın atmosferinde oksijen bulunmuyordu. Canlı yaşam, sadece okyanuslardaki tek hücreli organizmalardan ibaretti. Yağmurla karalardan taşınan demir, nehirler aracılığıyla okyanuslara ulaşıyordu. Ayrıca deniz tabanındaki volkanik faaliyetler de okyanuslara yüksek miktarda demir sağlıyordu. Bu süreç, okyanusların renginin şekillenmesinde önemli rol oynadı.

Araştırmacılar, Japonya açıklarında bulunan volkanik Iwo Jima Adası çevresindeki suların yeşilimsi tonlara sahip olduğunu tespit etti. Bu renk, oksitlenmiş demir türlerinden biri olan Fe(III)’e bağlanıyor. Bölgede, ilkel bakteri türlerinden olan ve mavi-yeşil alg olarak bilinen organizmalar yaygın biçimde bulunuyor. Bu canlılar, fotosentez sırasında klorofilin yanı sıra phycoerythrobilin (PEB) adı verilen özel bir pigment daha kullanıyor. Yapılan laboratuvar deneyleri, bu pigmentin yeşil ışık altında fotosentezi daha verimli gerçekleştirdiğini gösterdi.

Araştırmacılar, Arkeen dönemde (yaklaşık 3,8 ila 2,5 milyar yıl önce) denizlerde oksijenin bulunmadığını, dolayısıyla okyanusların oksitlenmemiş demir açısından zengin olduğunu belirtiyor. Bu durum, yeşil su tonlarının hakim olduğu bir ortam oluşturmuş olabilir. Zamanla fotosentezin gelişmesiyle okyanuslarda serbest oksijen oluşmaya başladı. Ancak bu oksijen, önce deniz suyundaki demirle bağlandı. Tüm demir oksitlendikten sonra oksijen atmosferde birikmeye başladı. Bu süreç, bilim dünyasında ‘Büyük Oksidasyon Olayı’ olarak biliniyor. Oksijenin artmasıyla yaşam koşulları değişti ve karmaşık canlıların ortaya çıkmasına olanak sağlandı. Aynı zamanda okyanusların rengi de yeşilden bugünkü mavimsi tonlara evrildi.

Gelecekte, Güneş’in daha parlak hale gelmesiyle okyanusların kimyası yeniden değişebilir, bu da okyanusların renginin mor, kahverengi veya yeşil tonlarına dönüşmesine neden olabilir. Araştırma, Dünya’nın okyanuslarının renginin sadece estetik bir özellik olmadığını, aynı zamanda gezegenin kimyasal evrimi ve yaşamın tarihine dair önemli bilgiler sunduğunu gösteriyor.