Dünya’nın yedek verileri, Ay’a mı taşınacak?

Geçmişte büyük medeniyetlerin, kültürel miraslarını binlerce yıl sonrasına taşımak için taşa ve kayaya yazı yazdıklarını ve bu amaçlarını başarıyla gerçekleştirdiklerini biliyoruz. Ancak kağıt ve kalemin icadından sonra üretilen veriler birkaç yüz yıl bile dayanmazken, dijital çağda depolanan veriler ortalama 10 yıl içinde kullanılamaz hale gelebiliyor.

20 yıl önce büyük bir heyecanla CD/DVD üzerine depolanan verilere, fotoğraflarımıza, videolarımıza ve dijital günlüklerimizin pek çoğuna artık erişemiyoruz. Bugün bulut üzerine kaydettiğimiz veriler ise, bulut servisinin abonelik ücretini ödemeyi bırakmamızdan birkaç yıl sonra siliniyor.

Daha kötüsü, eğer dünyada büyük felaketler yaşanacak olursa, medeniyetin altyapısını oluşturan teknolojik bilgiler, ansiklopediler, bankacılık kayıtları, tapu ve nüfus bilgileri ağır hasar alabilir ve bunların yedekleri bile kaybedilebilir.

Bu konuda kendini garanti altına almak isteyen kurumlar ve devletler için şimdi bir şirket, Ay üzerinde veri yedeklemesi yapmak için çalışıyor. Böylece, dünyada hangi felaket yaşanırsa yaşansın, verilerin yedeği Ay’da duruyor olacak.

Florida merkezli Lonestar Data Holdings, 2021 yılında Ay üzerinde veri yedekleme hizmeti sağlamak amacıyla kuruldu. Lonestar, 2021 ve 2022 yıllarında Uluslararası Uzay İstasyonu’nda (ISS) dünyanın ilk yazılım tanımlı veri merkezini başarıyla test etti ve ardından geçen yıl Ay’ın yüzeyinde tam veri depolama testi gerçekleştirdi.

İlk Deneme 2024’te Yapıldı

IM-1 Odysseus Nova-C uzay aracının geçen Şubat ayında Ay’ın güney kutbuna inmesinin ardından bir test gerçekleştiren şirket, Ay’dan dünyaya efektif olarak veri transferi yapmanın mümkün olacağını kanıtladı.

Şirket şimdi Ay’da sabit duracak bir veri merkezini Ay’a göndermek için çalışıyor. Bu sunucular, büyük finans kuruluşlarının ve dünyadaki yedekleme istasyonlarının yedeği olarak çalışacak. Bu hizmetin başlamasıyla beraber, başka şirketlerin de Ay’a minik roketlerle sunucular indirip çalıştırmaya başladığını görebileceğiz.

Ancak öncelikle şirketin, NASA ve SpaceX ile uygun bir fiyata anlaşıp, Ay’a inecek SpaceX Athena aracına sunucular yerleştirmesi gerekecek. Ancak Elon Musk şu sıralar Ay’a değil, Mars’a gitmek için NASA ile çekiştiği için, bu plan 5-10 yıl daha uzayabilir.