Elon Musk’ın X’inden Bluesky’a göç ne anlama geliyor? ‘Sosyal sermayenin bir ağdan diğer ağa aktarımı zor’

Milyarder ve ABD Hükümet Verimliliği Departmanı (DOGE) Başkanı Elon Musk’ın, 2022 yılında Twitter’ı satın alıp X’e dönüştürmesiyle devam eden süreçte milyonlarca sosyal medya kullanıcısının yeni adresi, merkeziyetsiz bir alan olma iddiasındaki Bluesky oldu. Platformun kullanıcı sayısındaki artış, Donald Trump’ın ABD başkanlık koltuğuna geri dönmesinin ardından ivme kazandı. Bluesky, İstanbul Büyükşehir Belediye (İBB) Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun tutuklanarak görevinden uzaklaştırılmasıyla başlayan süreçte Türkiye’de de belirgin bir şekilde yükselişe geçti. Son olarak Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurulu’nun (BTK) talebi üzerine yüzlerce X hesabının engellenmesi, toplu dijital göçü gündeme getirirken Bluesky’ın kullanıcı sayısı Nisan ayı itibariyle 34 milyona ulaştı. Sosyal medyadaki bu göçün dijital kamusal alanda beklentiler açısından ne ifade ettiğini Marmara Üniversitesi İletişim Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Tolga Kara ve İzmir Ekonomi Üniversitesi İletişim Fakültesi Öğretim üyesi Dr. Sarphan Uzunoğlu Cumhuriyet’e değerlendirdi.

X, TRUMP POLİTİKALARININ MEGAFONU

Geldiği son noktada X’i “Trump politikalarının megafonu” olarak tanımlayan Prof. Dr. Tolga Kara, Elon Musk’ın tüm dünyayla ‘iyi geçinmeye’ çalıştığını vurgulayarak, “Tesla’nın şarj istasyonu, vergi, servis ağı gibi konularda her ülkede avantaj sağlaması; SpaceX’in Mars yolculuğunu geciktiren çevre ve iklim yasalarının hızla istediği biçimde düzenlenmesi… Bu ve benzeri amaçlarla X, hükümetlerin isteklerini geri çevirmiyor” dedi. Kara, sorunun hesaplara müdahaleyle sınırlı olmadığının altını çizerek ülke gündemine ilişkin içeriklerin manipüle edildiğini belirtti ve X’in değişen algoritmasının sadece sansasyonel olanı öne çıkardığına dikkat çekerek X’in yarattığı alanı “Post-truth çağında artık ne dediğinin bir önemi kalmadı. Kullanıcılar devasa bir yankı odasında sürekli sansasyonel, uydurma içeriklere maruz kalıyor. Bizim ihtiyacımız; çok sesli, demokratik, katılımcı, temsil gücü yüksek kamusal alanlar. Bu haliyle X, Musk’ın teknoloji odaklı politik gücünün yeni oligarşik oyun parkına dönüşmüş durumda” ifadeleriyle tanımladı.

”SOSYAL AĞA GÖÇ, ALTERNATİFE GEÇİŞ ANLAMINA GELMİYOR”

Dr. Sarphan Uzunoğlu da sosyal medyadaki ‘yankı odalarına’ dikkat çekerken “Bize benzerlerden örülü bir sosyal ağa göç, aslında tam bir ürün alternatifine geçiş anlamı taşımıyor” diyerek Bluesky’a da çok seslilik açısından tereddütlü yaklaştığını ifade etti. Sosyal medyanın kitleler için bilgiye erişim kaynağına dönüştüğünü ve dolayısıyla başka bir platforma geçişin ardında, “daha az sansür” beklentisi olduğunu belirten Uzunoğlu, ifade özgürlüğünün kısıtlanmasına karşı direnç göstermeyen X’e yönelik bir ‘karşı duruş’un devam edip etmeyeceği konusunda şunları söyledi:

“Sosyal sermayenin bir ağdan diğer ağa aktarımı zor. Platformların, yemeyi bırakıp başkasına geçeceğiniz bir çikolatalı kek markasıyla aynı mantık içerisinde değerlendirilmesi güç. Bluesky, ifade özgürlüğünün dışında ve daha geniş kitleleri çeken bir inovasyon oluşturana dek kalıcı bir göçün zor olacağı kanaatindeyim.”