Konut kira artış oranı ile işyeri kira artış oranı arasındaki farklar nelerdir?

Konut ve işyeri kira artış oranları, hem yasal düzenlemeler hem de uygulamadaki farklılıklarla dikkat çekiyor. Bu ayrım, yalnızca kiracıları değil, aynı zamanda ev sahipleri ve iş yeri sahiplerini de doğrudan etkileyen önemli sonuçlar barındırıyor. Peki, konut kiralarında geçerli olan artış sınırı ile işyeri kiralarında uygulanan zam oranı neden birbirinden farklı? Konut ve iş yeri kira artışına ilişkin bu farklar ne anlama geliyor? İşte, merak edilenler…

KONUT KİRA ARTIŞ ORANI İLE İŞYERİ KİRA ARTIŞ ORANI ARASINDAKİ FARKLAR NELERDİR?

Konut ve işyeri kira artış oranları, Türk Borçlar Kanunu ve güncel ekonomik düzenlemeler çerçevesinde farklı şekillerde belirlenmektedir. Konut kiralarında 2025 yılı itibarıyla uygulanan yüzde 25 kira artış sınırı, yalnızca konutları kapsarken, işyeri kira artışlarında TÜFE (Tüketici Fiyat Endeksi) oranı esas alınmaktadır. Bu durum, hem kiracılar hem de mülk sahipleri açısından kira sözleşmelerinin yenilenmesinde önemli farklar yaratmaktadır.

Konut kira artış oranı ile işyeri kira artış oranı arasındaki farklar nelerdir

Konut kira artışına getirilen üst sınır, kiracıları korumayı hedeflerken; işyerlerinde serbest piyasa koşulları ve TÜFE oranı üzerinden yapılan artışlar, ticari mülk sahiplerinin taleplerine göre şekillenmektedir. Bu iki farklı uygulama, taraflar arasında hak ve yükümlülükler bakımından ciddi farklılıklar doğurur.

Konut kira artış oranı ile işyeri kira artış oranı arasındaki farklar

KONUT KİRA ARTIŞ ORANI İLE İŞYERİ KİRA ARTIŞ ORANI ARASINDAKİ FARKLAR:

1. Yasal Sınırlandırma:

• Konut kiralarında, 1 Temmuz 2024 itibarıyla yüzde 25 zam sınırı uygulanmaktadır. Bu sınır, kiracıları ani fiyat artışlarına karşı korumak amacıyla yürürlüğe konmuştur.
• İşyeri kiralarında ise böyle bir üst sınır bulunmamaktadır. TÜFE’nin 12 aylık ortalaması baz alınarak kira artışı yapılır.

2. Mevzuat Dayanağı:

• Konut kiraları, Türk Borçlar Kanunu geçici madde 1 çerçevesinde düzenlenir.
• İşyeri kiralarında ise TBK 344. madde uyarınca, artış oranı taraflar arasında sözleşmeyle belirlense bile TÜFE ortalamasını aşamaz.

3. Tarafların Konumu:

• Konut kiralarında kiracı çoğunlukla birey ya da aile olurken, işyerlerinde kiracılar genellikle şirket, esnaf ya da ticari işletmelerdir. Bu da pazarlık gücünü etkiler.

Konut kira artış oranı ile işyeri kira artış oranı

4. Uygulama Esnekliği:

• Konutta devlet müdahalesi daha fazla olduğu için uygulama katı olabilir.
• İşyerlerinde ise taraflar arasında sözleşme özgürlüğü daha geniştir.

5. Kapsam ve Süreç:

• Konutlardaki yüzde 25 sınır geçici bir düzenlemedir ve her yıl uzatılıp uzatılmayacağı belirsizdir.
• İş yerleri için böyle dönemsel sınırlamalar söz konusu değildir.

Konut kira artış oranı ile işyeri kira artış oranları

KONUT KİRA ARTIŞ ORANI İLE İŞYERİ KİRA ARTIŞ ORANI NEDEN FARKLI?

Konut ve işyeri kira artış oranlarının farklı olmasının temel nedeni, barınma hakkı ile ticari faaliyetlerin hukuki ve ekonomik açıdan farklı değerlendirilmesidir. Konutlar, insanların en temel ihtiyacı olan barınmayı karşıladığı için, devlet tarafından daha fazla sosyal koruma altına alınır. Bu nedenle konut kiralarında son yıllarda geçerli olan yüzde 25 zam sınırı, dar gelirli vatandaşların mağduriyetini önlemeyi amaçlar.

Konut kira artış oranı ile işyeri kira artış oranı farkı

İşyeri kiralarında ise durum farklıdır. Çünkü işyerleri ekonomik faaliyetlerin merkezidir. Bu nedenle kira artışları, TÜFE (Tüketici Fiyat Endeksi) ortalamasına göre serbest bırakılmıştır. Devlet bu alanda, serbest piyasa koşullarının işlemesine izin verir. İşletmelerin maliyet yapısı, gelirleri ve pazarlık güçleri olduğu varsayılır.