Marmara Denizi yeniden müsilaj tehlikesi altında: ‘Yüzeye yaklaşıyor’ uyarısı

Uzmanlar ve gözlemciler, Marmara Denizi’nde müsilajın 30 metre derinliğe kadar her tarafı sardığını, nisan ve mayıs ayları gibi yüzeye çıkabileceğini ve 2021’e kıyasla daha yoğun bir çevre felaketi yaşanabileceği konusunda uyarıyor.

Marmara Denizi’nde daha önce 2007-2008 ve 2021 yıllarında gözlemlenen müsilaj oluşumu, deniz ekosistemini bu yıl da tehdit ediyor.

71 yaşındaki çevre gönüllüsü ve Büyükada sakini Serço Ekşiyan, Marmara Denizi’nde 1973 yılında tüplü dalışa başladığını ve yaşanan değişime tanıklık ettiğini söyledi. Ekşiyan, “Şanslıyım, o güzel günleri gördüm. Ama bugünleri gördüğüm için de şanssızım. Bazı gençler herhalde hep böyleydi zannediyorlar. Ama böyle değildi, burası Maldivler, Kızıldeniz gibiydi. Hiç oralara gitmeye gerek yoktu” dedi.

Ekşiyan, Marmara Denizi’nde ilk müsilajı 2007 Kasım’da bir dalış esnasında gördüğünü ve bunu kamerayla kaydettiğini belirterek, o dönemde İstanbul Üniversitesinden bilim insanlarının, Adalar Belediyesi aracılığıyla kendisine ulaştığını, görüntüleri ve müsilajı sorduklarını anlattı.

2007’de başlayan müsilajın nisanda kaybolmaya başladığını ve 2010’a kadar devam ettiğini belirten Ekşiyan, “2020 Kasım’ında yine müsilajla karşılaştım. Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesindeki Mustafa Sarı Hoca’yla irtibata geçtim ve paylaşımlarda bulunmaya başladık. Su yüzeyine çıkan müsilajı herkes gördü.” dedi.

2021’deki müsilajın daha yoğun olduğunu belirten Ekşiyan, 2007 ile 2021 arasındaki farkı şu şekilde açıkladı: “2007’deki müsilaj suyun üzerine kütle halinde çıkmamıştı, ama 2021’de öyle oldu.” Ekşiyan, şu anda müsilajın 30 metre derinliğe kadar yayıldığını, 1 metre derinlikte bile küçük parçalar halinde olduğunu belirtti ve müsilajın nisan ve mayıs aylarında yüzeye çıkmasını beklediğini söyledi. Ayrıca ilgisizlik ve çözüm için gecikmelerin kendisini üzüntüye boğduğunu ifade etti.

SICAKLIK, KİRLİLİK VE DURAĞAN DENİZ ŞARTLARININ ETKİSİ

Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi Denizcilik Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mustafa Sarı, deniz yüzeyi sıcaklıklarının ortalamadan yüksek, deniz şartlarının durağan ve kirlilik yükünün fazla olmasının müsilaj için “tetikleyici üçlü mekanizma” oluşturduğunu belirtti. Sarı, iklim değişikliği nedeniyle deniz yüzeyi sıcaklıklarının arttığını ve kirliliğin de müsilajın artmasına neden olacağını söyledi.

Sarı, 2021’deki müsilajın 2007-2008 yıllarına göre daha fazla olduğunu, bu yılın da 2021’den daha yoğun olacağını ifade etti. “Gidişat, 2021’deki gibi yoğun bir müsilajın yüzeye doğru yaklaştığını gösteriyor. Ne yazık ki, bu yıl da aynı şekilde olmasını bekliyoruz,” dedi.

MÜSİLAJIN EKOSİSTEME ZARARLARI

Marmara Denizi’nde ilk 30 metrenin altında oksijence zengin, besin açısından fakir Akdeniz suyu bulunduğu için müsilajın bu bölgede oluşmadığını belirten Sarı, “İlk 30 metrelik kıyısal bölgesi, denizin en verimli alanıdır ve burada çok daha fazla canlılık vardır. Müsilaj, bu canlıların yaşamını olumsuz etkiler. Pinaları, süngerleri, mercanları örter, nefes almasını ve beslenmesini engeller” dedi.

Sarı, müsilajın denizin dibine çökmekle birlikte ekolojik ve ekonomik birçok etkisi olduğunu, dipte oksijen krizi yarattığını vurguladı. “Dibe çöken müsilaj, oksijeni tüketiyor ve Marmara’nın derinliklerinde oksijen seviyesi kritik düzeylere düşüyor. Oksijen yoksa, yaşam biter,” dedi.

Marmara Denizi’nin oksijen krizini hızlandıran müsilajın çözülmesi için acil bir önlem alınması gerektiğini ifade eden Sarı, “Bir an önce Marmara’ya bir damla bile atık bırakılmayacak bir sistem kurulmalıdır,” diyerek sözlerini tamamladı.