Nijerya’da sivillerin kaçırılması neden önlenemiyor?

21 Kasım’da Nijerya‘nın Nijer eyaletindeki Aziz Meryem Katolik Okulu silahlı kişiler tarafından basıldı. 300’den fazla çocuk ve okul personeli kaçırıldı.

Daha sonra 50 kadar öğrenci kaçmayı başardı ve yeniden aileleriyle buluştu.

Ancak kalan öğrenciler ve personel hala eylemcilerin elinde.

Suç çetelerinin fidye için sivilleri kaçırması, Nijerya‘nın birçok bölgesinde büyük bir soruna dönüştü.

İslamcı örgüt Boko Haram 2014 yılında Chibok kasabasındaki okullardan 276 kız çocuğunu kaçırmış, çocukların geri dönmeleri için küresel bir kampanya başlatılmıştı.

O zamandan beri kaçırılanlardan çok sayıda kişi kaçtı veya serbest bırakıldı ancak 100’e yakın kişi hâlâ kayıp.

Peki Nijerya‘da sivillerin kaçırılmaları neden engellenemiyor?

Uzak okullar

Nijerya‘nın özellikle orta, kuzey ve kuzeybatı kesimlerinde ücra bölgelerde silahlı gruplar faaliyet gösteriyor.

Bu bölgelerde siviller benzer kaçırılıyor: Motosikletli silahlı çeteler insanları korkutmak için ateş açıyor, kurbanları kaçırıyor ve ardından hızla yakındaki ormanlarda izlerini kaybettiriyor.

Uzmanlar, bu saldırıların maddi amaçlarla düzenlendiğini, özellikle güvenlik önlemlerinin zayıf olması nedeniyle okulların hedef alındığını düşünüyor.

Ayrıca, çocukları kaçıranların, ebeveynlerin çocuklarına kavuşmak için fidye ödemeye daha yatkın oldukları görüşündeler.

Bu arada Nijerya‘nın kuzeydoğusıunda, kitlesel kaçırma eylemeri gerçekleştiren Boko Haram gibi örgütler sadece maddi motivasyonla hareket etmiyor. Aynı zamanda radikal İslam anlayışı, Batı tipi eğitimi reddetmeleri ve kız çocuklarının eğitim görmemesi gerektiğine inanmaları da motivasyon kaynakları arasında.

Birleşmiş Milletler’e göre, 10 yıldan fazla süren eylemler çok sayıda ölüme ve kitlesel göçlere yol açtı.

Ayrıca, Libya’da Muammer Kaddafi’nin devrilmesinden bu yana Nijerya‘ya silah akışı nedeniyle güvensizliğin de arttığı ve Nijerya‘nın sınırlarının iyi kontrol edilememesi nedeniyle durumun daha da kötüleştiği belirtiliyor.

Eğitime darbe

Suç örgütlerine para akışını azaltmak amacıyla fidye ödemeleri yasaklandı ancak bunun pek bir etkisi olmadı.

Nijerya Devlet Başkanı Bola Tinubu, güvenlik endişeleri nedeniyle yurt dışı gezilerini erteledi.

Merkezi hükümet ayrıca 40’dan fazla federal üniversitenin kapatılmasını emretti. Bazı eyaletlerde devlet okulları da kapandı.

Ancak artan güvensizlik, Nijerya‘da korkunun yanı sıra öfkeyi de körüklüyor. Halk çocukların ve toplulukların korunması için daha güçlü adımlar atılmasını talep ediyor.

Nijerya ordusu ülkenin özellikle kuzeydoğusunda kaçırma eylemerini durdurmaya çalışıyor ancak kaynakları oldukça kısıtlı.

Hükümet ülkenin kuzeybatısında, kaçırılan çocukların geri getirilmesi amacıyla çetelerle anlaşmalar yapılması için aşiret liderleriyle de işbirliği yapıyor.

Ekonomik sorunlar

Bazı analistler, Nijerya ekonomisinin durumu ve ülkenin zayıf altyapısı ile özellikle kuzeyde yönetime güvenin azalması arasında doğrudan ilişki olduğunu söylüyor.

Nijerya’nın BusinessDay gazetesinde geçtiğimiz günlerde bir başyazıda, ülkedeki istihdam olanaklarının yetersiz olmasının, çetelerin üye kazanmasını kolaylaştırdığı belirtildi.

“İnsan kaçırma, birçok dışlanmış genç için servete ulaşmanın görünür tek yolu oldu. Suç, arzu haline geldiğinde, devlet stratejik zeminini çoktan kaybetmiş demektir.”

Afrika odaklı askeri danışmanlık şirketi SBM İstihbarat, haydutların mali şebekelerini bozmak için “gelişmiş izleme teknolojilerine” ihtiyaç duyulduğunu, ancak “suçluların üye kazanmasını azaltmak” için ekonominin acilen istikrara kavuşturulması gerektiğini söylüyor.

Trump’ın tutumu

Washington’da aylardır bazı eylemciler ve politikacılar, İslamcı militanların Nijerya’da Hristiyanları sistematik olarak hedef aldığını iddia ediyor.

ABD Başkanı Donald Trump, bu ayın başlarında, Nijerya hükümetinin “Hristiyanların öldürülmesine izin vermeye devam etmesi” halinde, bu ülkeye asker göndereceğini söylemişti.

Nijerya hükümeti, Hristiyanların zulüm gördüğü iddialarını “gerçeğin büyük bir çarpıtılması” olarak nitelendirerek reddetti.

Yetkililerden biri, “Teröristler, katil ideolojilerini reddeden herkese; Müslümanlara, Hristiyanlara ve dinsizlere saldırıyor” dedi.

Nijerya’nın kuzeydoğusuna cihatçı gruplar 10 yıldan uzun süredir devletle savaşıyor.

Şiddet olaylarını izleyen kuruluşlar, saldırıların büyğük bölümünün ülkenin kuzeyinde, çoğunluğu Müslüman olan bölgelerde düzenlenmesi nedeniyle, kurbanların da çoğunun Müslüman olduğunu söylüyor.

Nijerya’nın merkezinde de çoğu Müslüman çobanlar ile çoğu Hristiyan çiftçiler sık sık karşılıklı ölümcül saldırılar düzenliyor.

Ancak uzmanlar, bunların çoğunun dinden ziyade, su veya toprak gibi kaynaklar için verilen rekabetten kaynaklandığını söylüyor.

Bu haber, BBC News, BBC News Africa ve BBC Global Journalism’in katkılarıyla hazoırlandı. Bir pilot proje kapsamında çevirisi için yapay zekadan da faydalanıldı.

Kaynak: Haberler