Yabancı yatırımcılar borsada 24 yılı zararla kapattı!

Yabancı yatırımcıların Türkiye hisse senedi piyasasına ilgisi ve iştahı son yıllarda düşüş gösterdi. 2000 yılından bu yana, Borsa İstanbul verilerine göre yabancı yatırımcılar toplamda 1 milyar dolardan fazla net satış yaparken, en çok tercih ettikleri bankacılık sektörü hariç tutulduğunda net çıkışları 2.28 milyar dolara ulaştı.

Borsa İstanbul, likidite sıkıntısı, sabit getirili yatırım araçlarının ön plana çıkması ve küresel ile yurtiçi endişeleriyle dalgalı bir seyir izlemeye devam ediyor. Uzun yıllardır yabancı yatırımcıların Türkiye hisse senedi piyasasından çıkışı, likidite eksikliği sorununun etkisiyle sürüyor. Borsa İstanbul verilerine göre, 2000 yılından bu yana yabancı yatırımcılar hisse senedi piyasasından toplamda 1 milyar 77 milyon dolar net çıkış yaptı. Bankacılık sektörü dışındaki net çıkış ise 2.28 milyar doları geçti.

SON 7 YILDA KESİNTİSİZ NET SATIŞ

Borsa İstanbul verilerinden yapılan hesaplamalara göre, yabancı yatırımcıların Türkiye borsalarına ilgisi zaman içinde değişti. 2000 yılında yaşanan ağır ekonomik krizle birlikte 3.13 milyar dolar net satış gerçekleştiren yabancı yatırımcı, 2001’de 500 milyon doların üzerinde net giriş yaptı. 2002 yılında ise 14.9 milyon dolar seviyesinde net çıkış görüldü.

2003 ile 2008 yılları arasında yabancı yatırımcılar, hisse senedi piyasalarında net alım yaptı. Bu dönemde en yüksek alım 2004 yılında 4 milyar doları aşan net girişle gerçekleşti. 2008’de ise yabancı yatırımcı 3 milyar dolara yakın çıkış yaptı.

Küresel krizin ardından, 2009 ve 2010 yıllarında Türkiye borsasına 4.3 milyar doların üzerinde net giriş yapıldı. 2011 yılında ise 1.97 milyar dolarlık net çıkış yaşandı. 2012 yılı ise son 25 yılın en büyük alımına sahne oldu. Yabancı yatırımcılar, 2012’de 5.3 milyar dolarlık giriş gerçekleştirdi.

2013 öncesi Türkiye’nin yatırım yapılabilir seviyeye yükseltilmesiyle birlikte güçlü bir giriş yapan yabancı yatırımcı, 2013’te 400 milyon dolara yakın çıkış yaptı. 2014’te 2.25 milyar dolar net giriş olurken, 2015’te 2.52 milyar dolar net çıkış gerçekleşti. 2016 ve 2017 yıllarında ise 2.5 milyar dolara yakın net alımlar görüldü. Ancak 2018’den itibaren, Türkiye’deki ekonomi politikalarındaki değişim ve geleneksel dışına çıkan adımlar, yabancı yatırımcıyı borsadan uzaklaştırdı. 2024 yılı itibariyle yabancı yatırımcılar tam 7 yıl boyunca kesintisiz olarak satış gerçekleştirdi.

YABANCI YATIRIMCILAR BANKACILIK SEKTÖRÜNÜ TERCİH EDİYOR

Bankacılık sektörü, yabancı yatırımcıların en çok tercih ettiği sektör olma özelliğini taşıyor. Son 24 yıl 1 ayda, yabancı yatırımcıların işlemlerine bankacılık sektörü hariç bakıldığında toplam çıkış 2 milyar 280 milyon dolar civarına ulaşıyor. Ancak bankacılık sektöründe yabancı yatırımcılar, net 1.2 milyar dolar alıcı pozisyonunda bulunuyor.

Bankacılık sektöründe, 2000 yılı hariç 2007 yılına kadar yabancı yatırımcılar net alıcıydı. Ancak 2008 küresel krizinin ardından, yabancı yatırımcılar bankacılık sektöründe 2.1 milyar dolar satış gerçekleştirdi.

2009 ve 2010 yıllarında bankacılık sektörüne 3.1 milyar doların üzerinde net giriş olurken, 2011’de 1 milyar dolar net satış yapıldı. 2012-2014 arası ise bankacılık sektöründe 5.2 milyar dolarlık net alım görüldü. 2015 ve 2016 yıllarında bankacılık sektöründe satıcı konumda olan yabancı yatırımcılar, 2017’de ise bankalara 1.11 milyar dolar giriş yaptı. Ancak 2018’den 2024’e kadar, bankacılık sektöründe de kesintisiz satışlar görüldü ve bu dönemde yabancı yatırımcıların net satışı 13 milyar doları geçti.

SEKTÖREL VERİLER

Verilere göre, 2000 sonrası yabancı yatırımcılar ulaştırma sektöründe net 432.65 milyon dolar, sanayi sektöründe 2.9 milyar dolar, metal ana sanayi sektöründe 1.27 milyar dolar, otomotiv sektöründe 704.87 milyon dolar, perakende ve toptan ticaret sektöründe 1.69 milyar dolar, telekomünikasyon ve haberleşme sektöründe ise 32.2 milyon dolar net çıkış yaşadı. Yabancı yatırımcıların bu dönemde giriş yaptığı sektörler arasında ise holdingler 531.8 milyon dolar, gıda ve içecek sektörleri ise 2.54 milyar dolar net giriş sağladı.