YARGI REFORMU STRATEJİ BELGESİ İÇERİĞİ VE MADDELERİ 2025 | 4. Yargı Reformu Strateji Belgesi ne zaman çıkacak, maddeleri ve içeriği nedir, neler var? 1. Yargı Paketi taslak metni son durum!

Yargı reformu içeriği neler, maddeleri ne, gibi sorular kamuyonun gündemini oluşturuyor. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, 4. Yargı Reformu Stratejisi Belgesi’nin detaylarını geçtiğimiz günlerde duyurmuştu. Yargı bağımsızlığını güçlendirip, hızlı bir adalet sistemi inşa edeceklerini vurgulayan Cumhurbaşkanı Erdoğan, Kabine Toplantısı sonrası yaptığı son dakika açıklamada, cezasızlık algısının önüne geçecek uygulamaları ve tedbirlerin devreye alınacağını aktardı. 4. Yargı Reformu Strateji Belgesi 1. Yargı Paketi olarak adlandırılacak teklif Adalet Komisyonu’ndaki görüşmelerin ardından TBMM Genel Kurulu’nun gündemine gelecek. Peki, 4. Yargı Reformu Strateji Belgesi nedir, neleri kapsıyor, ne zaman çıkacak? İşte, ayrıntılar.

4. YARGI REFORMU STRATEJİ BELGESİ SON DURUM

Kabine Toplantısı sonrası açıklamalarda bulunan Cumhurbaşkanı Erdoğan şunları ifade etti;

“2025-2029 dönemini kapsayan 4. Yargı Reformu Strateji Belgesini 23 Ocak tarihinde milletimizin ve yargı camiamızın takdirine sunduk. 5 amaç, 45 hedef ve 264 faaliyetin yer aldığı 4. strateji belgemizle pek çok alanda kayda değer adımlar atıyoruz. Vatandaşlarımızla ciddi şikayetlere sebep olan trafik emniyetini tehlikeye atanlarla, düğün, nişan, asker uğurlama gibi sebeplerle silahla ateş edenlere yönelik cezaları önemli ölçüde arttırıyoruz. Ayrıca kamuoyunda yaygınlaşma emareleri gösteren cezasızlık algısının önüne geçecek uygulamaları ve tedbirleri de devreye alacağız.”

4. YARGI REFORMU STRATEJİ NE ZAMAN ÇIKACAK?

AK Parti milletvekilleri, 4. Yargı Reformu Strateji Belgesinin ilk kanun teklifi için çalışma başlattı.

AA muhabirinin aldığı bilgiye göre, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından açıklanan, 2025-2029 yıllarını kapsayan 4. Yargı Reformu Strateji Belgesinde yer alan 5 amaç, 45 hedef ve 264 faaliyete ilişkin yasal düzenlemeler gündeme gelecek.

AK Parti milletvekilleri, Grup Başkanı Abdullah Güler başkanlığında belgenin ilk kanun teklifi için hazırlıklara başladı.

4. Yargı Reformu Strateji Belgesi 1. Yargı Paketi olarak adlandırılacak teklifte, cezasızlık algısının ortadan kaldırılmasına, 2 yıl ve altında kısa süreli hapis cezası gerektiren suçlarda belirli bir sürenin cezaevinde geçirilmesine veya zorunlu kamu hizmetinde çalıştırılmaya yönelik düzenlemeler yer alacak.

Çalışmaların tamamlanmasının ardından ilk yargı paketi, TBMM Başkanlığına sunulacak. 4. Yargı Reformu Strateji Belgesi 1. Yargı Paketi, Adalet Komisyonu’ndaki görüşmelerin ardından TBMM Genel Kurulu’nun gündemine gelecek.

Belgede yer alan diğer hedef ve faaliyetlerle ilgili düzenlemeler, hazırlanacak yargı paketleriyle yasalaştırılacak.

4. YARGI REFORMU STRATEJİ İÇERİĞİ VE MADDELERİ NELER?

TBMM Adalet Komisyonu Başkanı ve AK Parti İstanbul Milletvekili Cüneyt Yüksel, Yargı Reformu Strateji Belgesi’ndeki hedef ve faaliyetlere ilişkin kanun teklifleri hazırlanacağını, yeni yasal düzenlemelerin hayata geçirileceğini bildirdi.

Yüksel, AA muhabirine, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından açıklanan Yargı Reformu Strateji Belgesi’ne ilişkin açıklamalarda bulundu.

Türkiye’nin ileri demokrasi yolunu temel alan; hak, özgürlük ve adalet anlayışı üzerine hukuk sistemini inşa eden bir devlet olduğuna işaret eden Yüksel, devletin, adalet üzerinde yükseldiğini, geliştiğini ve güçlendiğini belirtti.

Yüksel, “Adalet mülkün temelidir” ifadesinin, devletin adalet üzere ayakta durduğunun sembolü oluğunu vurgulayarak, “Devleti adalet üzerinde inşa eden ve yaşatan bir medeniyetin temsilcileri olarak bizler de bu anlayışla tüm çalışmalarımızı gerçekleştirmekteyiz.” dedi.

Adalet hizmetlerinde kaliteyi yükselterek yargıya güveni en üst seviyeye çıkarmanın, toplumsal adalet anlayışını güçlendirmenin ve milletin beklentilerini karşılamanın asli görev olduğunun altını çizen Yüksel, 2002’den itibaren sürdürülen reform iradesinin, adalet ve insan hakları alanındaki yasal değişiklikler ve strateji belgeleriyle ortaya konulduğunu ifade etti.

Yüksel, son 22 yılda hayata geçirilen politikaların, demokrasinin, hukukun üstünlüğünün ve insan haklarının güçlendirilmesindeki kararlılığın göstergesi olduğuna dikkati çekti.

Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından 2025-2029 dönemini kapsayan yeni Yargı Reformu Strateji Belgesi’nin açıklandığını anımsatan Yüksel, belgenin, Türkiye Yüzyılı’nı “Adaletin Yüzyılı” yapma amacını taşıdığını dile getirdi.

Yargı Reformu Strateji Belgesi’nin, yargı reformu çerçevesinde adalet sistemini güçlendirmeyi, insan haklarını daha etkin korumayı ve yargı süreçlerini hızlandırmayı hedefleyen stratejik yol haritası olduğunu belirten Yüksel, belgenin 5 ana hedef üzerinde temellendirildiğini anlattı.

– “İş yükünü karşılayacak yeni mahkemeler kurulacak”

Yüksel, adalet hizmetlerinin gecikmeksizin, verimli ve vatandaş odaklı bir şekilde sunulabilmesi için yargının kurumsal yapısının güçlendirilmesinin önem taşıdığının altını çizdi.

Yargı Reformu Strateji Belgesi’ndeki “Kurumsal Yapının Güçlendirilmesi ve Süreçlerin Yeniden Yapılandırılması” hedefi doğrultusunda yargı bağımsızlığı ve tarafsızlığının artırılması, yeni mahkemelerin kurulması ve mevcut süreçlerin iyileştirilmesi ile temyiz ve istinaf süreçlerinin hızlandırılmasının amaçlandığını vurgulayan Yüksel, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Hukukun üstünlüğünü esas alan, demokratik, sivil, yeni bir Anayasa hazırlıklarına hız verilecektir. Hak ve özgürlüklerin daha etkin korunması için yeni İnsan Hakları Eylem Planı hazırlanacaktır. İş yükünü karşılayacak yeni mahkemeler kurulacak; Yargıtay ve Danıştay daire ve üye sayıları yeniden düzenlenecektir. İstinaf ve temyiz incelemesinde 6 aylık azami süre uygulamasına geçilecek; duruşmalar kesintisiz ve ertelemeler azami 2 ay olarak uygulanacaktır. Belgede yer verilen bu hedef, adil yargılanma hakkının bir unsuru olan süreçlerin hızlandırılmasına ve adalete olan güvenin daha da güçlendirilmesine katkı sağlayacaktır.”

– “Hukuk fakültelerine girişte yüksek başarı sıralaması uygulanacak”

Hukuk eğitiminin güçlendirilmesi gerektiğine işaret eden Yüksel, ilgili kurumlarla yapılacak işbirliğiyle hukuk eğitiminin kalitesini artıracak tedbirlerin geliştirileceğini kaydetti.

TBMM Adalet Komisyonu Başkanı Yüksel, “Hukuk fakültelerine girişte yüksek başarı sıralaması uygulanacak; hukuk fakültesi öğrencilerinin staj imkanları artırılacaktır.” diye konuştu.

Hakim ve savcı eğitimlerinin güçlendirileceğini belirten Yüksel, avukatlar ve adalet personelleri için yeni düzenlemelerin hayata geçirileceğini bildirdi.

– “Çevre ve trafik güvenliği gibi birçok konuda etkili tedbirler öngörülmüştür”

Mağdur odaklı yaklaşımların geliştirileceğini anlatan Yüksel, alternatif uyuşmazlık çözüm yöntemlerinin yaygınlaştırılmasıyla ceza adaleti sisteminin etkinliğinin artırılmasının hedeflendiğini söyledi.

Yüksel, etkin ceza adaleti sisteminin caydırıcı yaptırımları gerektirdiğini vurgulayarak, şunları ifade etti:

“Toplum huzuru için etkin ceza adaleti sistemi geliştirilecektir. Suç, yaptırım ve infaz dengesi, toplumsal ihtiyaçlar çerçevesinde yeniden ele alınacaktır. Trafikteki saldırganlığa karşı sert yaptırımlar hayata geçirilecek, kutlamalardaki silah kullanımına caydırıcı cezalar düzenlenecektir. Bilişim suçları, dolandırıcılık ve uyuşturucuyla mücadelede güçlü tedbirler hayata geçirilecektir. Bu kapsamda Yargı Reformu Strateji Belgesi’nde suçla mücadelede caydırıcılığın artırılmasına yönelik olarak ailenin korunması, kişilerin vücut bütünlüğü, çevre ve trafik güvenliği gibi birçok konuda etkili tedbirler öngörülmüştür.”

“Hukuk ve İdari Yargılama Süreçlerinin Etkinliğinin Artırılması” hedefiyle de yargı süreçlerinin basitleştirilmesinin, hızlandırılmasının, makul sürede yargılanma hakkının korunmasının amaçlandığını aktaran Yüksel, değer ve tutarı belli miktarın altındaki davaların daha hızlı çözümlenebilmesi için hızlı yargılama usulünün düzenleneceğini kaydetti.

Cüneyt Yüksel, şiddet içermeyen aile uyuşmazlıklarında, aile bireylerinin yargı süreçlerinde yıpranmasını önlemek amacıyla aile hukukunda arabuluculuğun getirileceğini bildirdi.

– “Düzenlemeleri milletvekillerimizin takdirleriyle hayata geçireceğiz”

Komisyon Başkanı Yüksel, hukuk mahkemelerinin ara kararlarının yerine getirilmemesinde cezai yaptırım uygulanacağını, idari yargı mercilerinde delil tespiti yapılabilmesine imkan sağlanacağını belirtti.

“Adalete Erişimin Kolaylaştırılması” hedefi kapsamında düzenlemeler yapılacağını anlatan Yüksel, “Adli yardıma ayrılan mali kaynak artırılacak, dijital dönüşüm ve yapay zeka tabanlı yargı sistemleri ile elektronik tebligat ve duruşma sistemleri geliştirilecektir.” bilgisini paylaştı.

İlk Yargı Reformu Strateji Belgesi’nin 2009’da, ikinci belgenin 2015’te, üçüncü belgenin 2019’da hazırlandığını anımsatan Yüksel, bu belgelerin sürekliliğe dayanan ve birbirini tamamlayan reformlar içerdiğine dikkati çekti. Yeni Yargı Reformu Strateji Belgesi’nin, diğer belgelerin tamamlayıcısı olduğunu vurgulayan Yüksel, şunları kaydetti:

“Yeni açıklanan Yargı Reformu Strateji Belgesi’nde 5 hedef ve bu hedefler kapsamında belirlenen 264 faaliyet yer almaktadır. Adalet Komisyonu olarak Yargı Reformu Strateji Belgesi’nde belirlenen hedef ve faaliyetlere yönelik çalışmalar yapacağız. Belge kapsamında yeni kanun teklifleri gündeme gelecek ve yeni yasal düzenlemeler hayata geçirilecek. Hazırlanacak yeni kanun teklifleri komisyonumuzda değerlendirilecek ve ele alınacaktır. Meclis çalışmalarımızın temelini oluşturan motivasyon gereğince insan haklarını temel alan, adaleti önceleyen ve yargıya güveni esas alan düzenlemeleri milletvekillerimizin takdirleriyle hayata geçireceğiz.”

TRAFİKTE SALDIRI AMAÇLI ARAÇTAN İNEN SÜRÜCÜNÜN EHLİYETİ ALINACAK

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından kamuoyuna açıklanan ve 2025-2029 yıllarını kapsayan 5 amaç, 45 hedef ve 264 faaliyetten oluşan 4. Yargı Reformu Strateji Belgesi’yle yargıda önemli reformlara imza atılacak.

Belgeye göre, “kurumsal yapının güçlendirilmesi ve süreçlerin yeniden yapılandırılması”, “insan kaynakları kapasitesinin güçlendirilmesi”, “ceza adaleti sisteminin etkinliğinin artırılması”, “hukuk ve idari yargılama süreçlerinin etkinliğinin artırılması” ve “adalete erişimin kolaylaştırılması” amaçlanıyor.

Ceza adaleti sisteminin etkinliğinin artırılması amacı doğrultusunda “suç, yaptırım ve infaz” dengesi, toplumsal ihtiyaçlar çerçevesinde yeniden düzenlenecek.

Kanunlarda yer alan bazı fiillerin suç ve kabahat nitelikleri yeniden belirlenecek. Cezaların caydırıcılığını sağlamak için adli para cezalarının miktarları artırılacak.

Hapis cezasının üst sınırı 2 yıldan fazla olmayan ve tutuklama yasağına tabi olan suçlarda, “kişinin, yeniden suç işleyeceği hususunda kuvvetli şüphe oluşturması, suçun işleniş şekli ve kamu düzenini ağır şekilde bozma tehlikesi” gözetilerek tutuklama tedbirine başvurulabilmesine imkan sağlayacak düzenleme yapılacak.

– Trafikte işlenen suçların yaptırımları artırılacak

Trafikte işlenen suçlar ile trafik güvenliğini tehlikeye uğratan kabahatlerin yaptırımları, caydırıcılık göz önünde bulundurularak yeniden belirlenecek.

Trafikte saldırı amacıyla araçtan inme gibi davranışların, sürücü belgesinin geri alınması da dahil olmak üzere müstakil yaptırıma bağlanması sağlanacak. Ölümlü veya yaralamalı trafik kazalarında zaruret dışında olay yerinin terk edilmesi ayrı bir suç olarak düzenlenecek.

Suç işlemek amacıyla örgüt kurma ile vücut dokunulmazlığına, hürriyete ve çevreye karşı işlenen suçların cezaları artırılacak.

Ses ve gaz fişeği atabilen silahların izinsiz taşınmasının yaptırımı ağırlaştırılacak. Kişilerin toplu olarak bulunduğu nişan, düğün, asker uğurlaması gibi yerlerde ses ve gaz fişeği atabilenler de kapsama alınarak silahla ateş eden kişilere verilecek cezalarda artırıma gidilecek.

Şikayete bağlı suçlarda şikayetçinin, ihtarlı davetiyeye rağmen ilk duruşmaya mazeretsiz gelmemesi durumunda dava düşürülecek.

– Suça sürüklenen çocuklara özgü koruma mekanizmaları

Çocukların adli süreçte daha etkin korunmasına yönelik mekanizmalar güçlendirilecek ve çocuklara yönelik telafi edici adalet uygulamaları geliştirilecek.

Bu kapsamda, bazı ağır suçlar hariç olmak üzere 15 yaşından küçük çocukların ilk defa işledikleri suçların, soruşturma ve kovuşturmaya konu edilmeden çocuklara özgü koruma mekanizmaları içerisinde karşılanması sağlanacak.

Birden fazla kez suça sürüklenen çocuklara yönelik özel rehabilitasyon tedbirleri geliştirilecek ve çocuklara özgü kısa süreli hapis cezasına seçenek yaptırımlar düzenlenecek.

Yargı Reformu Stratejisi kapsamında istinaf ve temyiz süresi 6 aya inecek

Yargı Reformu Strateji Belgesi’nde yer alan hedefler doğrultusunda, istinaf ve temyiz süreleri 6 aya indirilerek, duruşmaların en fazla 2 ay sonraya ertelenebilmesi sağlanacak ve davaların sonuçlanma süreleri kısaltılacak.

Adalet Bakanlığınca 2025-2029 yıllarını kapsayan 5 amaç, 45 hedef ve 264 faaliyetten oluşan 4. Yargı Reformu Strateji Belgesi ile yargı alanında önemli reformlara imza atılacak.

Belgede yer alan “Kurumsal Yapının Güçlendirilmesi ve Süreçlerin Yeniden Yapılandırılması” amacı doğrultusunda istinaf ve temyiz süreleri kısalacak.

Bu kapsamda, yapılacak yasal düzenlemelerle temyiz incelemelerinin en geç 6 ay içerisinde sonuçlanması sağlanacak. Bu hedef çerçevesinde Yargıtay ve Danıştayın kurumsal yapısı güçlendirilecek.

Temyiz incelemelerinde etkinliğin artırılması için Yargıtay ve Danıştay kanunlarında yer alan daire ve üye sayıları iş yüküyle orantılı olacak şekilde yeniden belirlenecek. Bölge adliye ve bölge idare mahkemeleri de Yargıtay ve Danıştay ile uyumlu bir şekilde daire ve hakim sayıları artırılacak. Ayrıca bu mahkemeler için ihtisaslaşma sağlanacak.

Bunların yanı sıra istinaf incelemelerinde görev uyuşmazlıklarının azaltılması, kesinlik sınırlarının yeniden düzenlenmesi ve bazı davalarda doğrudan temyiz imkanı sağlanması adına da çalışmalar yürütülecek.

– İstinaf mahkemeleri güçlendirilecek

Yargı Reformu Strateji Belgesi’ndeki hedeflerden biri de istinaf incelemelerinin en geç 6 ay içerisinde sonuçlanması adına yapılacak düzenlemeler olacak.

Bu kapsamda, istinaf mahkemelerinin daire ve hakim sayıları, iş yüküyle orantılı ve uzmanlaşmayı sağlayacak şekilde artırılacak, dairelerin tek heyetle çalışması sağlanacak.

Hedefler doğrultusunda bölge adliye mahkemesi Cumhuriyet Başsavcılığının daire kararlarına itiraz yetkisi genişletilecek.

İstinaf incelemesinin sadece dosyanın bölge adliye mahkemesine geliş tarihine göre değil, aynı zamanda davanın ilk derece mahkemesine açıldığı tarihi de dikkate alınarak yapılması sağlanacak. Dava dosyaların ilgili dairede arşive alınmadan önce ön incelemeye tabi tutularak, görev uyuşmazlıklarının da asgariye indirilmesi sağlanacak.

Bölge adliye mahkemeleri hukuk dairelerine harç, yargılama gideri, vekalet ücreti gibi bazı konular bakımından düzelterek esastan ret kararı verebilme yetkisi getirilecek.

İstinaf yolundaki kesinlik sınırları gözden geçirilecek ve bazı uyuşmazlıklar için doğrudan temyiz sistemi getirilecek.

– Duruşmalar en fazla 2 ay sonraya ertelenebilecek

Yargı Reformu Strateji Belgesi’ndeki hedeflerden biri de ceza ve hukuk yargılamalarında hedef sürelerin daha kısa olacak şekilde yeniden belirlenmesi olacak.

Bu kapsamda yargıda hedef süre uygulaması takip edilecek ve hedef sürenin aşılmasına neden olan hususlara yönelik önlemler alınacak.

Sürelerin kısaltılması adına yapılacak en belirgin özellik ise duruşmaların ertelenmesine ilişkin olacak. Bu kapsamda, duruşmaların kesintisiz devamı ilkesine uyulacak ve kanunda gösterilen istisnai hallerde duruşmaların en fazla 2 ay ertelenebilmesi sağlanacak.

Ayrıca bozma kararı verilen dosyaların öncelikle ve ivedilikle görülmesi sağlanacak.

Duruşma yapılmaksızın dosya üzerinden çözülebilecek uyuşmazlıkların kapsamı genişletilecek.

Bekletici sorun yapılan hallerde “duruşmalara ara verilmesi kararı” verilerek bekletici sorunun bitimine kadar duruşma yapılmaması sağlanacak. İlk derece yargılamalarında, dosyalara bakma sırasına ilişkin uygulamanın makul sürede yargılanma hakkının ihlalini önleyecek şekilde düzenlenmesi sağlanacak.

Yargı Reformu Strateji Belgesi’ndeki hedeflerden biri de adalet hizmetlerinin zamanında, etkin ve kaliteli bir şekilde sunulması için kurumsal performans ve verimliliğe ilişkin çalışmalar yapmak üzere Bakanlık bünyesinde Adalet Teşkilatı Performans ve Verimliliği Daire Başkanlığı kurulması, Hakimler ve Savcılar Kurulu bünyesinde de Yargı Teşkilatı Performans ve Verimliliği Birimi kurulması olacak.

Yargı Reformu Stratejisi kapsamında yargıda yapay zeka kullanımı yaygınlaştırılacakYargı Reformu Strateji Belgesi’nde yer alan hedefler doğrultusunda, yargıda yapay zeka kullanımı yaygınlaştırılacak.

Adalet Bakanlığınca, 2025-2029 yıllarını kapsayan 5 amaç, 45 hedef ve 264 faaliyetten oluşan 4. Yargı Reformu Strateji Belgesi’yle yargı alanında önemli reformlara imza atılacak.

Belgede yer alan “Kurumsal Yapının Güçlendirilmesi ve Süreçlerin Yeniden Yapılandırılması” amacı doğrultusunda adli süreçlerin makul sürede tamamlanmasına yönelik kurumsal tedbirler alınacak, uygulamalar geliştirilecek.

Bu kapsamda, yargı bilişim sistemi güncel teknolojiler doğrultusunda daha da güçlendirilecek. Yargılama faaliyetlerini destekleyici yapay zeka temelli öneri sistemleri geliştirilecek.

Yapay zeka teknolojisinin bilişim sistemine entegrasyonu sağlanarak, vatandaşların adalete erişimi kolaylaştırılacak ve yargılama süreçleri hızlandırılacak.

Yapay zekanın, belgelerin anlık analizinde, eksik bilgi ve belgelerin hızlı şekilde tamamlanmasında, bilirkişi raporlarının kontrolünde, yazışmaların otomatik takibinde ve kurumlar arası bilgi paylaşımında kullanılması sağlanacak.

Yapay zeka uygulamalarına ilişkin etik ve hukuki çerçevesini belirleyecek kurumsal bir yapı oluşturulacak.

– Elektronik duruşma yöntemleri geliştirilecek

Yargı Reformu Strateji Belgesi kapsamında, makul sürede yargılanma hakkının ve adalete erişimin geliştirilmesi amacıyla dijital çözüm platformları, çevrim içi uyuşmazlık çözüm yöntemleri ve elektronik duruşma yöntemleri geliştirilecek.

Yapılacak düzenlemelerle duruşmaların elektronik ortamda kayıt altına alınması sağlanacak, hukuk mahkemelerinde e-duruşma uygulaması, istinabe işlemlerini kapsayacak şekilde yaygınlaştırılacak.

Ayrıca, günün ihtiyaçlarına cevap verebilen, güncel teknolojilerle uyumlu ve siber güvenlik önlemleri güçlendirilmiş yeni UYAP yazılımı tamamlanacak. UYAP üzerinden çevrim içi verilen hizmet ve entegrasyon sayısı da artırılacak.