Yönetim kurullarında yüzde 40 kadın kotası için kanun teklifi

TBMM Başkanvekili ve CHP Denizli Milletvekili Gülizar Biçer Karaca, Borsa İstanbul’da işlem gören anonim şirketlerin yönetim kurullarında kadın üye oranının en az yüzde 40 olmasını zorunlu hale getirilmesini öneren kanun teklifini Meclis Başkanlığına sundu.

Karaca’nın imzasını taşıyan kanun teklifinin gerekçesinde, Türkiye’de kadınların iş gücü piyasasına katılımı ve üst düzey yönetici pozisyonlarına erişiminin, erkeklere kıyasla düşük seviyede olduğuna dikkati çekildi.

“Kadınlar karar alma süreçlerinde yeterince söz sahibi olamıyor”

Yönetim kurulu üyeliklerinde ve yönetici pozisyonlarda cinsiyet temelli ayrımcılığın önlenmesine yönelik çalışmaların, kadın ve erkeklerin iş gücü piyasasındaki dağılımları düşünüldüğünde yetersiz konumda olduğu belirtilen gerekçede, Anayasa’nın 10’uncu maddesinin, cinsiyete dayalı ayrımcılığı yasakladığı ve devlete eşitliği sağlama görevi verdiği hatırlatıldı.

Devletin, bu yükümlülüğünü yerine getirirken, özel sektörde de cinsiyet eşitliğini teşvik edici tedbirler almakla sorumlu olduğu vurgulanan gerekçede, şunlar kaydedildi:

“Günümüzde, kadınların yönetim kurullarındaki temsili yetersiz kalmakta ve kadınlar iş dünyasındaki karar alma süreçlerinde yeterince söz sahibi olamamaktadır.

2024 verilerine göre, Borsa İstanbul’da işlem gören şirketlerin yönetim kurullarındaki kadın oranı yalnızca yüzde 18,7’dir. Bu oran, kadınların eğitim seviyelerinin yükselmesine, iş hayatındaki başarılarına ve toplumsal dönüşüme rağmen, yönetici pozisyonlarında ciddi bir ayrımcılığa maruz kaldığını göstermektedir.

Ayrıca, 191 şirketin yönetim kurulunda hala hiçbir kadın üye bulunmamaktadır ve bu durum, toplumsal cinsiyet eşitliği bağlamında ciddi bir yapısal sorunu işaret etmektedir. İş gücü piyasasında, 2024 yılı Aralık ayı itibarıyla kadınların iş gücüne katılım oranı yüzde 35,9, istihdam oranı yüzde 31,7 ve işsizlik oranı yüzde 11,7 olarak kaydedilmiştir. Erkeklerde iş gücüne katılım oranı yüzde 71,1, istihdam oranı yüzde 65,9 ve işsizlik oranı yüzde 7,3’tür.”

“Kadın temsili bir tercih değil, demokratik bir zorunluluktur”

Borsa İstanbul’da işlem gören anonim şirketlerin yönetim kurullarında kadın temsil oranının en az yüzde 40 olması yönünde bir düzenleme yapılmasının, Anayasa’nın eşitlik ilkesiyle, Türkiye’nin taraf olduğu uluslararası sözleşmelerle ve ekonomik sürdürülebilirlik ilkeleriyle doğrudan örtüştüğü aktarılan gerekçede, düzenlemenin, kadınların iş dünyasındaki görünürlüğünün artırılması, toplumsal cinsiyet eşitliğini kurumsallaştırmak için önemli bir adım olacağının altı çizildi.

Kadın temsili konusunda bağlayıcı bir oran belirlenmemesi durumunda, mevcut eşitsizliklerin yapısal hale geleceğine ve toplumsal adaletin daha da gecikeceğine işaret edilen gerekçede, “İşbu teklifle, Türk Ticaret Kanunu’na eklenecek bu hüküm, yalnızca kadınların haklarını korumak için değil, Türkiye’nin ekonomik ve sosyal kalkınmasını hızlandırmak için de istihdamı arttırıcı bir düzenleme niteliği taşımaktadır. Kadın temsili bir tercih değil, demokratik bir zorunluluktur.” ifadelerine yer verildi.